Wat leren we over kwetsbaarheden alsook de kracht van de Overijsselse samenleving en economie? En welke vragen worden er eigenlijk niet gesteld?
Over deze verkenning
Aanpassen aan nieuwe regels
De wereldwijde coronacrisis raakte ons allemaal. Ook in Overijssel. Kerst en Oud en Nieuw vierden we in 2020 heel anders dan een jaar daarvoor. We hebben ons steeds weer moeten aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen en nieuwe regels. En waren zoekende hoe we de samenleving en economie vorm konden geven onder deze onbekende omstandigheden.
Veel partijen vroegen zich op heel verschillende manieren af wat deze crisis betekende voor het hier en nu, de nabije toekomst en op de langere termijn. In 2020 schreven we hier al een blog over.”
Benutten van ‘de ruimte van nog niet weten’
Als Trendbureau willen we ons verdiepen in de lange termijn gevolgen. Wat leren we van de huidige crisis over kwetsbaarheden van de Overijsselse economie en samenleving? En waar toont deze crisis juist de kracht van Overijssel en kansen voor de toekomst? Dat waren de vragen waar Trendbureau Overijssel zich vanaf april 2020 op richtte.
Niet om daar zo snel mogelijk een concrete lijst van actiepunten uit te kunnen afleiden. We wilden juist de ruimte benutten van het nu ‘even niet precies te weten’ en daardoor ons focussen op wat belangrijk is voor de toekomst van Overijssel. Dit doen we graag samen met iedereen die hier over mee wil praten.
23 Uitdagingen voor na de pandemie
07 mei 2021
Een eerste ordening in informatie: 23 uitdagingen voor ná de COVID-19-pandemie
Wat een informatie is er sinds het begin van de crisis op ons allen afgekomen! De voorspellingen over hoe de pandemie de wereld voorgoed zou veranderen vlogen ons om de oren. Tegelijkertijd bleken diezelfde voorspellingen vaak razendsnel achterhaald. Ook liepen ze nogal uiteen; van doemscenario’s tot verwachtingen over wereldverbetering.
Trendbureau Overijssel heeft heel wat onderzoek doorgespit en biedt in dit rapport een eerste ordening in de maalstroom van toekomstverwachtingen. Op basis hiervan zijn 23 uitdagingen voor na de crisis geformuleerd. Kijk op de pagina Trendweb voor de publicatie.
Bekijk de drie films over 'Astand Dichterbij'
07 mei 2021
Filmserie ‘Afstand Dichterbij’
Is social distancing eigenlijk wel een passend woord, als we ons nog steeds nabij kunnen voelen in tijden van fysieke afstand? Hoe vertrouwd voelen virtuele ontmoetingsruimtes? Welke simpele toepassingen zorgen voor contact op straat, terwijl we afstand houden? Zijn landbouwwerktuigen de nieuwe printers van het landschap in de toekomst?
Cinemar: De kracht van verbeelding ten tijde van corona
17 februari 2021
Fictie en verbeelding
Trendbureau Overijssel heeft Instituut voor Maatschappelijke Verbeelding (Stichting IVMV) gevraagd een Cinemar© in te richten met als doel te ontdekken hoe fictie en onze verbeelding ingezet kunnen worden voor dat wat we nog niet (denken te) weten. Hoe kan fictie orde scheppen in de huidige chaos?
Verbeelding speelt een grote rol als het gaat om de toekomst verkennen. En juist bij dat toekomst verkennen zijn ook herinneringen van belang. Want een herinnering aan een eerdere ramp en hoe mensen zich daar doorheen sloegen geeft bijvoorbeeld vertrouwen en een zekere hoop.
Dit geldt niet alleen voor herinneringen aan rampen die zich werkelijk hebben voorgedaan, maar ook rampen die zich kunnen voordoen of die fantasie blijven (zoals in films). Het koesteren van dat soort herinneringen zou ook een functie van onze verbeelding kunnen zijn.
Cinemar: de kracht van verbeelding
Het Cinemar© is een virtueel seminar met en over films, een online bijeenkomst waarin we het gesprek aangingen met elkaar. Het eerste Cinemar© vond plaats op 2 december 2020 onder leiding van Gabriël van den Brink, Sigrid Burg, Ricardo Lanza en Heidi de Mare. Vier experts die zich, elk vanuit hun vakgebied, bezighouden met politiek-maatschappelijke vraagstukken.
Collectieve zoektocht binnen drie thema’s
Aan de hand van aansprekende en ingekaderde filmcompilaties doorliepen we drie thema’s:
(1) Voorspelde Chaos: herkenbare verschijnselen die verwijzen naar de huidige crisis.
(2) Bestuurlijke Reflexen: bestuurlijke interventies en hun moreel/economische dimensies.
(3) Vitale Waarden, Hoofd én Hart: menselijke waarden die in een crisis op het spel staan.
De zeven plagen van Overijssel
19 februari 2021
Wat waren maatschappelijke gevolgen van dodelijke infectiezieken in het recente verleden?
Historicus Dick Schlüter – gespecialiseerd in de historie van Oost-Nederland – laat ons zien wat een rijke opbrengst kijken naar het verleden te bieden heeft, juist ook voor het verkennen van de toekomst.
Een duik in de geschiedenis
Hij neemt ons in deze publicatie mee naar Overijssel ten tijde van pandemieën. Bij het lezen van zorgen over de graanhandel tijdens een cholera-pandemie, de maatregelen die het stadsbestuur van Genemuiden ondernam in de strijd tegen tyfus, en de angst voor besmettingen uit het buitenland ten tijde van de Spaanse griep kan men de neiging bijna niet onderdrukken om vergelijkingen met de huidige crisis te maken. Zie hier de functie van de verbeelding en de kracht van herinneringen.
Het grootste kennisfestival: Verkennen van vergezichten
“Welk onbekend vergezicht zou u willen verkennen?”
Het Trendbureau Overijssel was op 24 september 2020 aanwezig bij Het Grootste Kennisfestival in Deventer. Een mooie kans om de hersenen te prikkelen. Dit deden wij met een zogenaamde ‘babbelbox’ vraag. In het kader van het project Corona Chronicles, een verkenning naar de lange termijn gevolgen van de coronacrisis, vroeg het Trendbureau deelnemers van het festival: “Welk onbekend vergezicht zou u nu wel eens willen verkennen?”
Ik (Martha Riemsma – lid van de programma
De pandemie geeft een kantelpunt in de rol van de overheid. Is het credo decennialang geweest om steeds meer aan de markt over te laten, en dus aan een kleinere overheidsfunctie, de pandemie laat zien dat voor echt grote problemen de markt geen oplossing biedt. Sterker nog, de markt moet door de overheid gered worden. Echter, de overheidsfunctie is de afgelopen decennia niet versterkt, eerder verzwakt. Dit uit zich in zaken die bijvoorbeeld in de uitvoering niet goed lopen. Van de zorg met te weinig capaciteit tot de belastingdienst. De oplopende staatsschuld vraagt om een reactie om die schuld terug te dringen. Dat was de afgelopen decennia door te bezuinigen op de publieke sector. De pandemie laat zien dat dat heel onverstandig is. Een sterke goed functionerende overheid is noodzaak.
Een wijs iemand heeft eens gezegd dat democratie de minst slechte staatsvorm is. Ik ben persoonlijk niet voor een zware overheid maar in deze tijden lijkt het soms of een sterke overheid als in China zaken wel heel strak kan regelen. Ik (Overijssel na corona
06 augustus 2020
Overijssel na Corona, eerste tussenresultaten
Geheel passend in de stijl van de huidige coronacrisis, zijn we met de verkenning “Overijssel na corona” (werktitel van toen, inmiddels omgedoopt tot Corona Chronicles) van start gegaan zonder een strak plan van aanpak en zijn we onderweg sterk aan het leren. Er is een eerste notitie geschreven op basis van informatie die begin juni beschikbaar was. Dit document geeft het resultaat van een globale eerste verkenning naar vraagstukken en onzekerheden rondom de langetermijngevolgen van COVID-19 in Overijssel, toegespitst op acht thema’s: Samen leven – samenleving, Economie en bedrijvigheid, Arbeidsmarkt, Rol van de overheid, Fysieke leefomgeving: wonen, werken en recreëren, Overijssel grensoverschrijdend, Digitalisering, Data en ICT en Klimaat en water.
Een ander daglicht
Er is gebruik gemaakt van de opbrengst van een online bijeenkomst georganiseerd door het Trendbureau Overijssel. De ontwikkelingen staan niet stil en kunnen de onderstaande analyse in een ander daglicht zetten. Nieuwe ontwikkelingen worden in een volgende versie verwerkt.
Blog: Het begint te wennen....
We vonden nieuwe routines en nu lijken de eerste chaotische dagen van social distancing alweer ver verleden tijd.
door: Annemarth Idenburg