Publiek Leiderschap

Macht, invloed, charisma en positie, maar ook taakgerichtheid of relatiegerichtheid. Zomaar een greep uit de vele associaties met het begrip leiderschap. Vaak zijn deze associaties gericht op persoonlijkheden of vaardigheden en gaan ervan uit dat leiderschap één ding is. Echter, hoe je kijkt bepaalt wat je ziet en ook publiek leiderschap is aan verandering onderhevig.

In politiek-bestuurlijke discussies over de toekomst van Overijssel ligt de focus meestal op de inhoud: wat willen we in 2030/2040 hebben bereikt en wat moet daarvoor gedaan worden. De vraag wat dat betekent voor de rol van bestuurders krijgt minder aandacht.

Het Trendbureau Overijssel verkent hoe inzichten over het ‘nieuwe publieke leiderschap’ Overijsselse publieke leiders kan ondersteunen bij hun rol in de transformaties waar Overijssel voor staat.

Deze verkenning is vormgegeven in samenwerking met bestuurders (formele publieke leiders) én informele publieke leiders uit Overijssel. Door gesprekken te voeren met formele en informele publieke leiders. De inzichten uit de literatuur aangevuld met de inzichten die wij in de gesprekken met de formele en informele publieke leiders ophalen, vormden de basis. Een ander onderdeel van deze verkenning is de rol van strategen en beleidsmedewerkers in de transformaties.

Met welke inhoud?

Samen met de groep werkten wij aan de vragen:

• Wat vraagt de opgave of transformatie aan publiek leiderschap?
• Wat betekent dit voor de rol van de formele en informele publieke leiders?

Daarnaast zijn de jongeren van nu de leiders van de toekomst en is het, wat ons betreft, interessant om te weten hoe zij over leiderschap denken en praten. Samen met hen verkennen we welke thema’s daarbij van belang zijn.

Overijssel, Europa en de rest van de wereld

In deze les krijgen jongeren meer inzicht in leiderschap en specifiek publiek leiderschap. Publiek leiderschap gaat over leiderschap bij maatschappelijke opgaven. Vaak is daarbij het beeld dat dit leiderschap alleen van politici is. Maar iedereen kan publiek leiderschap tonen.

Jongeren leren in deze les op welke manieren zij invloed kunnen hebben op ontwikkelingen die voor hen van belang zijn.  Waarbij de manier waarop jongeren kijken naar publiek leiderschap veel beter past bij de vraagstukken van deze tijd en dat het leiderschap van jongeren hard nodig is om Overijssel vorm te geven. Deze gastles heeft Trendbureau samen met Overijssel Doet Mee ontwikkeld voor bovenbouwklassen van mbo, havo en vwo.

Meer weten? Neem contact op met Overijssel Doet Mee door te mailen naar OverijsselDoetMee@overijssel.nlVerwijst naar een andere website

Harige Monsters is een spel rondom publiek leiderschap dat Trendbureau Overijssel heeft ontwikkeld. Er wordt veel verwacht van publieke leiders in de huidige complexe werkelijkheid. In de veelheid van factoren en belangen waar zij mee te maken krijgen kan veel druk ontstaan. Hoe kunnen ze deze complexiteit waarnemen en tegemoet treden én zelf ook staande blijven?

Niemand is alleen in staat om het publieke leiderschap in te vullen dat nodig is voor de grote opgaven waar Overijssel voor staat. Door middel van verschillende vragen bouwt men samen een ‘harig monster’ en voert het gesprek over publiek leiderschap op een concrete manier.

Interesse om het spel te spelen? Mail naar trendbureau@overijssel.nlVerwijst naar een andere website

Dit spel kan gebruikt worden op ieder moment in het proces: tijdens een gesprek met initiatiefnemers of bestuurders, een raadsvergadering of een overleg met ambtenaren. Het spel ondersteund het gesprek over de vraag: ‘Wat hebben wij nu te doen en welke mate van leiderschap vraagt dat?’

Door die vraag telkens weer te stellen, op verschillende punten in het proces, brengt men het altijd veranderende Harige Monster in beeld en creëert zo ruimte voor nieuwe inzichten, deelnemers en routes naar een gezamenlijke bestemming.

De centrale vraag van deze verkenning is wat de grote opgaven in Overijssel vragen van het publiek leiderschap. Als onderdeel van deze verkenning is er dan ook een werkgroep gevormd. Een aantal strategen en bestuursadviseurs waren bereid om samen met Trendbureau Overijssel te verkennen wat hun opgaven vragen van publiek leiderschap. Daarbij delen zij de inzichten uit de werkgroep met hun collega’s in Overijssel. Bijgaand vindt u een visueel verslag en blog van de werkgroep.

Naar aanleiding van “de werkgroep strategen” hebben we een aantal deelnemers gevraagd om een blog te schrijven. Zo hopen we dat de inzichten die tijdens de werkgroep naar boven kwamen ook verder verspreid worden.

• Blog Annemart Idenburg
• Blog Koen Catelein
• Blog Meike Schrijver
• Blog Karen van Rhijn

Aangezien de jongeren van nu de leiders van de toekomst zijn vond Trendbureau Overijssel het van belang om antwoord te krijgen op de vragen:

• Hoe kijken jongeren naar publiek leiderschap en welke thema’s vinden zij daarin belangrijk?
• Welke overeenkomsten en/of verschillen met oudere generaties zijn er?
• Indien er verschillen zijn is dit dan leeftijds- of generatie gerelateerd?

Jongeren en leiderschap

“Jonge Hond” Nienke Geijer is de literatuur ingedoken en heeft een mooi overzicht weten te maken die antwoorden geeft op bovenstaande vragen. Naast deze literatuurstudie hebben collega’s van “Overijssel Doet Mee” een elftal Overijsselse jongeren geïnterviewd over hun kijk op publiek leiderschap en welke thema’s zij daarin belangrijk vinden. Dit levert interessante inzichten op die voor huidige publieke leiders, maar ook voor jongeren zelf, interessant zijn om kennis van te nemen. Deze inzichten hebben een plek gekregen in de publicatie “Dynamisch Balanceren – De toekomst van publiek leiderschap in Overijssel”.

Daarnaast geven Trendbureau Overijssel en Overijssel Doet Mee in 2021 gastcolleges op vo- en mbo-scholen om deze inzichten met jongeren te delen zodat zij bewust worden dat ook zij invloed kunnen uitoefenen in het publieke domein.

Studenten van het Windesheim Honours College hebben in het kader van hun opleiding een scenariostudie uitgevoerd naar leiderschap binnen klimaatbewegingen in West-Overijssel. Hiervoor hebben zij dertien jongeren gesproken die door anderen als leider bestempeld werden binnen klimaatbewegingen in diverse West-Europese landen. Deze gesprekken leverden zeer veel informatie op die ondersteunend is aan de literatuurstudie van Jonge Honden en de interviews met de Overijsselse jongeren.

Een infographic met de titel "Public Leadership" en de ondertitel "Young Informal Public Leadership in Western European Environmental Movements". De infographic is ingedeeld in drie secties met een blauwe achtergrond en zwarte tekst.

• Linkerkant: Diagram met vier scenario's voor sociale bewegingen: "Hopeful & Distributed", "Hopeless & Distributed", "Hopeful & Centralized" en "Hopeless & Centralized", elk met bijbehorende kenmerken zoals lokale hubs, centralisatie en politieke acties.
• Midden: Titel en namen van de auteurs. Illustratie van een hoofd als gloeilamp als symbool voor ideeën.
• Rechterkant: Strategieën voor public leadership met een focus op politieke educatie, jongerenleiderschap en legitimiteit van jeugdbewegingen. Twee communicatiestrategieën worden vergeleken: een gecentraliseerde en een gedistribueerde aanpak. Onderwerpen zoals kansen, bedreigingen, hoop en politieke betrokkenheid worden besproken.

De infographic bevat iconen van mensen, een stad, een schaakstuk en verbindingslijnen om relaties tussen de concepten weer te geven.