Landbouw (2010)

Perspectieven voor landbouw, landschap en natuur (2014)

Al jaren is er een toenemende tendens om op regionaal niveau de mogelijkheden en beperkingen van landbouw en natuurontwikkeling in beeld te brengen. Ook in Overijssel zijn de laatste jaren verschillende studies uitgevoerd, scenario’s en ook essays geschreven. Die gaven geen eenduidig beeld van ontwikkelingen, maar wel vaak een in globale streken weergegeven schets van de toekomst. De consequenties daarvan op microniveau, de individuele ondernemer, waren niet duidelijk en ook de beleidsmatige gevolgen zijn daardoor onduidelijk. Daarmee hebben deze studies en analyses slechts een beperkte waarde, al kunnen elementen wel worden benut. Om tot een aanpak te komen waarin de individuele ondernemers zich kunnen herkennen en waar de betrokken overheden enige steun aan kunnen ontlenen bij het formuleren van een activerend beleid, schreef prof. dr. Rudy Rabbinge dit essay in 2014, in opdracht van Trendbureau Overijssel.

De belangrijkste bevindingen uit 2010

Landbouw roept emoties op. Een toekomstverkenning naar de landbouw in Nederland kan nauwelijks waardevrije toekomstbeelden maken. Gewenste en verwachte ontwikkelingen lopen door elkaar heen. Deels omdat mensen feiten verschillend interpreteren, deels omdat de landbouw een gereguleerde sector is. Maatregelen van de (Europese) overheid bepalen ontwikkelingen in de landbouw, bijvoorbeeld door inkomensondersteuning of milieuregels.

Onze conclusie uit 2010 is dat wensen en verwachtingen rond de toekomst van de landbouw nauwelijks te scheiden zijn. Daarom is deze toekomstverkenning anders opgezet dan de andere verkenningen. De toekomstverkenning landbouw beschrijft eerst twee wensbeelden die elkaars uiterste zijn. Deze twee wensbeelden spelen een belangrijke rol in de discussies over landbouw in Overijssel. Daarna worden kort tien ontwikkelingen geschetst die van invloed zijn op de wensbeelden. Feiten en mythen laten aan de hand van voorbeelden zien wat klopt en wat niet klopt. De agenda voor de toekomst laat de kansen en bedreigingen zien voor de twee wensbeelden. Tot slot vertellen zeven Overijsselse boeren in korte interviews over hun bedrijf, ervaringen en toekomstvisie.