Met de toekomstverkenning energie heeft Trendbureau Overijssel de trends en onzekerheden rond de energietransitie in beeld gebracht, en daarmee ook de keuzeruimte voor lokale en provinciale volksvertegenwoordigers rond de manier waarop de energietransitie in hun gemeente of provincie gestalte krijgt. In drie gemeenten heeft Trendbureau Overijssel een volgende stap gezet: hoe vertalen we beelden over de toekomst naar actie in het hier en nu? Hoe kunnen we met de onzekerheden rond de energietransitie omgaan? Hoe kunnen we reageren op de trends? Hoe maken we onze idealen concreet?

We ondersteunden (financieel en procesmatig) drie experimenten, elk met een van de drie volgende methoden: (1). Bij future search ligt de nadruk op het proces om met alle betrokkenen gezamenlijk idealen te formuleren en naar acties te vertalen. (2). Bij backcasting kijken we methodisch vanuit mogelijke en wenselijke toekomsten naar het nu – en de acties die dan nodig zijn. (3.) Met Design Lab van de Universiteit Twente willen we de mogelijkheden van design thinking verkennen.

De weg vinden in de energietransitie is als een expeditie zonder kaart in een onbekend gebergte. De aard en omvang van de opgave is principieel onkenbaar. Hoe de energietransitie zich zal ontwikkelen weten we niet: welke technologie nodig is, welke sociale dynamiek zal optreden, welk deel ‘vanzelf’ vanuit de markt komt en waar op welk moment overheidsinitiatief nodig is. Het zijn allemaal onzekerheden en dan nog van het ‘bekende’ soort: de onzekerheid waar we al woorden en begrip van hebben. Dan hebben we het nog niet eens over technologie die we nu nog niet kennen, of sociaal gedrag dat er nu nog helemaal niet is. Maar wat uiteindelijk wel de introductie en omarming van technologie zal gaan bepalen, zoals de geschiedenis steeds opnieuw weer laat zien.

Op 22 november 2017 vond op initiatief van het Trendbureau en de gemeente Hof van Twente een co-creatiesessie met partners in de energietransitie plaats. Samen met een woningbouwcorporatie, LTO Noord-Nederland, een energieleverancier en actieve inwoners gingen we aan de slag met vragen rond de energietransitie.

Deze vragen komen o.a. aan bod:

– Wat moeten we (in)formeel samen regelen?
– Welke spelregels gelden daarbij en hoe zijn de verantwoordelijkheden verdeeld?
– Wat is de beslisruimte van de gemeenteraad en welke scenario’s zijn er denkbaar?

De uitkomsten van de co-creatie bijeenkomst zijn mede input geweest voor de trendanalyse over energie.